Promowane środkami Unii Europejskiej
Bezpieczeństwo i higiena pracy - BHP
BHP jest częścią socjalnego systemu ubezpieczeń, w którym Związki Zawodowe przejmują szczególna rolę. We wszystkich krajach pracobiorcy są włączani przy kształtowaniu i prze-prowadzeniu zakładowych systemów bezpieczeństwa pracy. Często Związki Zawodowe przejmują funkcje bezpośredniego nadzorowania bezpieczeństwa pracy.
W instytucjach ubezpieczeniowych Związki Zawodowe mają prawo współdecydowania. Również w krajach gdzie istnieją prywatne systemy ubezpieczeń Związki Zawodowe uczestniczą przynajmniej w zakresie prewencyjnym (Przykład Szwecja).
Ilość wypadków śmiertelnych i ciężko rannych w wypadkach przy pracy ( > 3 dni niezdolności do pracy) jest bardzo różna. Ma to różne przyczyny, które należy jeszcze bliżej zanalizować.
Sytuacja w porównaniu międzynarodowym
Bezpieczeństwo i higiena pracy BHP: porównanie państw
Sytuacja w pojedynczych krajach europejskich
AT: Austria
Śmiertelne wypadki przy pracy zdarzają się przeważnie u drobnych rolników i w małym zakresie również u pracobiorców.
W zakładzie ustawowo są mężowie zaufania BHP. W dużych przedsiębiorstwach należy zorganizować służbę medyczną. Specjaliści związków zawodowych znajdują się jako funkcjonariusze w ogólnych instytucjach ubezpieczeniowych od następstw nieszczęśliwych wypadków.
BE: Belgia
BHP jest obligatoryjnie włączone do systemu ubezpieczeń i administruje funduszem na wypadki przy pracy. Pracodawcy muszą zatrudnionych ubezpieczyć w dopuszczonym towarzystwie ubezpieczeniowym wzgl. w wspólnej kasie ubezpieczeniowej.
BG: Bulgaria
Brak danych.
CH: Szwajcaria
Ze wszystkich 54 branż, rolnictwo znajduje się na 4. miejscu jeśli chodzi o ilość wypadków przy pracy, a na 5. miejscu odnośnie niezdolności do pracy z powodu wypadków ( w rolnictwie się „prawie” nie choruje gdyż premie są odpowiednio niskie), oraz na 7. miejscu odnośnie kosztów następstw np. rehabilitacji).
Dane znajdują się w tabeli.
CY: Cypr
Brak danych.
CZ: Republika Czeska
W roku 2006 miały miejsce 4 wypadki śmiertelne w rolnictwie i leśnictwie, z tego 1 w leśnictwie, oraz 2 638 wypadków przy pracy z dłuższą niezdolnością do pracy ( z tego 401) w leśnictwie i 22 w rybołówstwie.
DE: Niemcy
BHP w Niemczech regulowane jest przez państwową służbę ochrony pracy i Stowarzyszenia Zawodowe. Stowarzyszenia Zawodowe są obsadzane trójparytatywnie, tzn. pracodawcy, drobni rolnicy i pracobiorcy są odpowiedzialni za BHP w zakładzie.
Podczas gdy w dużych przedsiębiorstwach sprawy BHP prowadzone są prawie bezproblemowo, to w małych zakładach pojawiają się problemy.
DK: Dania
Wymagane są egzaminy specjalistyczne dla kierowców wózków widłowych, przy pracy z pestycydami i amoniakiem.
W 2005 r. w rolnictwie zdarzyły się 22 wypadki śmiertelne, w tym było 2 pracobiorców.
EE: Estonia
Ochrona przed wypadkiem przy pracy podlega kontroli państwowej i jest prowadzona przez inspektorów.
ES: Hiszpania
W hiszpańskim rolnictwie zdarza się w roku 30-35 wypadków śmiertelnych, niezdolność do pracy z powodu wypadków mieści się w granicach 15 % (wszystkich pracobiorców).
FI: Finlandia
Statystyka nie ujmuje wypadków oddzielnie, nie ma rozdziału między pracodawcą i pracobiorcą. Ciężkie wypadki przeważnie zdarzają się starszym osobom. Jest dobry system publicznego nadzoru w zakresie zdrowia. Celem tych przedsięwzięć jest jednak bardziej kontrola żywności niż BHP zatrudnionych.
Jeśli w zakładzie zatrudniono więcej niż 10 osób, wybierani są specjaliści BHP w radzie zakładowej. Gdy jest mniej niż 10 zatrudnionych, wybiera się asystentów.
Każdy, kto ma styczność z substancjami szkodliwymi, musi mieć odpowiednie świadectwo kwalifikacyjne.
FR: Francja
126 wypadków śmiertelnych i z powodu chorób zawodowych (81 wypadków śmiertelnych, 35 wypadków w drodze, 1 z powodu choroby zawodowej). W roku 2003 dłuższa niezdolność do pracy z powodu wypadków przy pracy dotyczyła 47 817 zatrudnionych.
Zatrudnieni przy środkach ochrony roślin muszą posiadać certyfikat. Związki Zawodowe uczestniczą w regionalnych agencjach bezpieczeństwa pracy i kasach chorych.
GB: Zjednoczone Królestwo
Istnieje państwowy niezależny od składek (finansowany z podatków) system świadczeń. W którym ubezpieczeni są wszyscy pracobiorcy. Wypadki w drodze z reguły nie są tu objęte. Związek Zawodowy ma wpływy w Agricultur Industry Advisory Commity (AIAC), gdzie promuje się prewencje w miejscu pracy.
GR: Grecja
Nie posiadamy żadnych danych.
HR: Chorwacja
Brak danych dotyczących rolnictwa.
HU: Węgry
Wypadki śmiertelne w rolnictwie w 2006r. – 16
Ilość wypadków z ponad 3 dniową niezdolnością do pracy:
W 2006r.: 1.064 w tym 890 mężczyzn i 174 kobiety.
W porównaniu do innych branż rolnictwo zajmuje 6 miejsce w wypadkach.
Przyczyną wypadków ze skutkiem śmiertelnym jest lekceważenie przepisów pracy np. nie używa się odzieży ochronnej.
Na Węgrzech obowiązkowe są okresowe badania lekarskie dla pracobiorców.
IE: Irlandia
Istnieje obligatoryjny system ubezpieczenia wypadkowego. Związek Zawodowy SIPTU popiera komisje ochrony pracy i zdrowia w celu utrzymania pewniejszych i zdrowszych miejsc pracy. Dane o wypadkach patrz tabela.
IS: Islandia
W zakładach, w których pracuje więcej niż 5 pracobiorców jest specjalista BHP. Ten kto pracuje przy substancjach szkodliwych musi posiadać atest kwalifikacyjny.
IT: Włochy
Istnieje państwowe ubezpieczenie w razie wypadku dla wszystkich branż (INAIL – Narodowa Instytucja Ubezpieczeń na wypadki przy pracy). Ze statystyk wynika, że ilość wypadków przy pracy zmniejsza się. W roku 2005 zdarzyło się 66 220 wypadków przy pracy, 136 wypadków śmiertelnych w rolnictwie. Coraz częściej zdarzają się wypadki u migrantów. Związki Zawodowe poprzez komisje BHP (RLS) są powiązani z systemem BHP. Każdy Związek Zawodowy deleguje jednego przedstawiciela.
LT: Litwa
Połowa wszystkich wypadków zdarza się podczas pracy w akordzie, również spożywanie alkoholu w czasie pracy zwiększa częstotliwość wypadków.
LU: Luksemburg
Gospodarka rolna i leśna tworzy Izbę Stowarzyszeń od następstw nieszczęśliwych wypadków.
LV: Lotwa
W rolnictwie w roku 2005 zdarzyło się 11 wypadków śmiertelnych. Przy wypadkach oraz wypadkach w drodze do i z pracy zwraca się 100 %. Związki Zawodowe organizują kursy BHP i wystawiają licencje/certyfikaty. Każdy pracownik musi uczestniczyć w jednym kursie, za co płaci pracodawca. W większych zakładach jest honorowy inspektor BHP. Musi złożyć odpowiedni egzamin.
MT: Malta
Brak danych.
NL: Niderlandy
W roku 2006 zdarzyło się 5 śmiertelnych wypadków w rolnictwie (z tego 3 z dziećmi). W Niderlandach nie rozróżnia się w statystyce wypadków przy pracy i prywatnych. Przez ustawowe zmniejszenie norm BHP wystąpiło pogorszenie prewencji.
W zakładach są specjaliści BHP (Prewencja). Są oni specjalnie wyszkoleni.
Każdy, kto pracuje przy szkodliwych substancjach, musi mieć odpowiedni atest kwalifikacyjny.
NO: Norwegia
W roku 2006 w norweskim rolnictwie zdarzyło się 14 wypadków śmiertelnych. Przy ponad 10 zatrudnionych zakład musi wybrać specjalistę BHP. Po wyborze specjalista musi zdobyć kwalifikacje na 40 godzinnym szkoleniu.
Każdy, który zajmuje się trującymi substancjami musi mieć odpowiedni dowód kwalifikacyjny.
PL: Polska
W rolnictwie w roku 2005 zdarzyły się następujące wypadki:
Wypadki w indywidualnych gospodarstwach rolnych: 128 wypadków śmiertelnych, 20 860 wypadków z ponad 3 dniową niezdolnością do pracy.
Wypadki w zakładach rolnych: 14 wypadków śmiertelnych 1 277 wypadków z niezdolnością do pracy ponad 3 dni. W spółkach Skarbu Państwa 1 wypadek śmiertelny i 217 z ponad 3 dniową niezdolnością do pracy. Ogółem w rolnictwie – 142 wypadki śmiertelne, 22 354 wypadki z dłuższą niezdolnością do pracy. Wypadków w drodze do/z pracy nie uważa się za wypadki w pracy.
Związki Zawodowe mają ustawowe prawo bezpośredniego nadzoru i kontroli w zakładzie przestrzegania przepisów prawa pracy i warunków bhp, ściśle współpracują z Państwową Inspekcją Pracy, wspierają działalność zakładowych społecznych inspektorów pracy mają swoich przedstawicieli w komisjach bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach zatrudniających powyżej 250 pracowników.
PT: Portugalia
Sytuacja w zakresie BHP w rolnictwie poprawia sie, co wyrazaja obnizajace sie liczby. Zwiazki Zawodowe dzialaja wspólnie w trypartycyjnych akcjach.
RO: Rumunia
W roku 2005 zdarzyło się 37 wypadków śmiertelnych w rolnictwie, 192 osoby były dłużej niż trzy dni niezdolne do pracy z powodu wypadków. W zakresie BHP są w zakładzie odpowiedni fachowcy.
SE: Szwecja
W Szwecji zdarzyło się 246 wypadków śmiertelnych (w roku 2005), z tego trzy w rolnictwie. Udział młodych ludzi, a przede wszystkim młodych kobiet w wypadkach przy pracy jest wyjątkowo wysoki.
Każdy zajmujący się substancjami szkodliwymi, musi mieć odpowiedni atest kwalifikacyjny.
SI: Słowenia
Przeciętnie w rolnictwie zdarzają się 3 wypadki śmiertelne. Specjalnych dokumentów stwierdzających kwalifikacje zawodowe wymaga się przy pracy z pestycydami oraz przy hodowli zwierząt.
SK: Słowacja
Przedstawiciel pracobiorców jest odpowiedzialny za BHP w zakładzie. Statystyka wypadków znajduje się w tabeli.
TR: Turcja
W tureckim rolnictwie w roku 2005 zdarzyły się 22 wypadki śmiertelne.