Promowane środkami Unii Europejskiej
Wynagrodzenia i koszty pracy
W Europie różnice wynagrodzeń są bardzo duże. Płaca wynosi od jednego Euro do ponad 14 Euro w Danii. Wielkie różnice są również w składkach ubezpieczeń społecznych. Jest to zależne od systemu finansowania w poszczególnych krajach. W krajach środkowoeuropejskich potrącenia dla pracobiorców są poniżej 10 %, podczas gdy składki pracodawców sięgają ponad 20 % częściowo nawet ponad 30 %.
Podczas gdy w „starych” europejskich krajach UE (EU 15) negocjacje umów zbiorowych odbywają się między związkami, to w nowych krajach członkowskich uzgadnia się to jeszcze na płaszczyźnie zakładowej. Umowy zbiorowe dla całego kraju wchodzą powoli dopiero do kilku krajów jak np. Czechy i Słowenia. W pozostałych krajach jak w Polsce, krajach nadbałtyckich itd. przeważająca część uregulowań zawarta jest w zakładach.
Przy zawartych umowach partycypowało ponad 50 % do 100 % pracobiorców niezależnie od tego czy oni czy pracodawcy są członkami związku zawodowego. W kilku krajach zawarte umowy zbiorowe są ogólnie obowiązujące dla całej branży (Austria), w kilku krajach są nawet rozporządzenia standardem ustawowym (Niderlandy).
W krajach Środkowoeuropejskich, z reguły uzgodnione wynagrodzenia otrzymują tylko zatrudnieni w danym zakładzie. W innych przypadkach ważne są indywidualne uregulowania w umowie o pracę, wzgl. ustawowy standard minimalny.
Sytuacja w porównaniu międzynarodowym
Wynagrodzenia i koszty pracy: porównanie państw
Sytuacja w pojedynczych krajach europejskich
AT: Austria
W gospodarce rolnej Austrii zawarto umowy zbiorowe na płaszczyźnie Federacji- i kraju (leśnictwie, ogrodnictwie i rolnictwie) między Związkami Zawodowymi i związkami pracodawców. Możliwe są również umowy zbiorowe w zakładach. Umowy są z reguły zawierane na okres jednego roku.
Wynagrodzenie pracobiorcy: 6,85 €/godz (składka na ubezpieczenie społeczne z płacy pracobiorcy 17,2 %, składka pracodawcy na ubezpieczenie społeczne 20,6 %). Z płacy pracobiorcy obok ubezpieczenia społecznego potrąca się jeszcze 0,75 % na Izby Rolnicze i od pracodawców 1,53 % na zaopatrzenie współpracowników.
Udział podatku od wynagrodzenia wynosi 24,18 % brutto od pracobiorcy.
W całej Republice obowiązuje ustawa rolnicza jako ustawa zasadnicza, która w przepisach wykonawczych podlega dziewięciu różnym rozporządzeniom krajowym, i zawiera kilka ustaleń specjalnych. Prawo umów zbiorowych jest ważne dla wszystkich pracodawców w branży, tym samym umowy zbiorowe są ważne dla wszystkich pracobiorców. Umowy zbiorowe są w 100 % dotrzymywane. (Istnieją umowy federalne i krajowe).
Wypłaca się pieniądze na Boże Narodzenie i urlopowe w formie miesięcznego wynagrodzenia.
BE: Belgia
Umowy zbiorowe są negocjowane przez Związki Zawodowe i Związki Pracodawców. W rolnictwie na bazie krajowej istnieje 10 Ponadzakładowych umów zbiorowych. Umowa zbiorowa jest potwierdzona poprzez królewskie rozporządzenie. W Belgii pracobiorcy rolnictwa są zorganizowani w Związkach Zawodowych ACV, ABVV i ACCVB.
Umowy zbiorowe są ważne dla wszystkich pracobiorców i pracodawców. Stawka godzinowa wynosi 9,93 €, składki ubezpieczeniowe pracobiorca płaci w wysokości 15,3 %, a pracodawca 55,0 % od wynagrodzenie. Podatek z wynagrodzenia wynosi 22 %.
Wypłacana jest premia roczna w wysokości 6 % do wynagrodzenia brutto.
Umowa zbiorowa obowiązuje wszystkich pracobiorców i pracodawców.
BG: Bulgaria
Płaca brutto zatrudnionych wynosi 0,69 €. Składka pracobiorcy do ubezpieczenia społecznego wynosi 35 %, pracodawca płaci 65 % składki ubezpieczeniowej od wynagrodzenia.
Minimalna płaca wynosi 90 € miesięcznie, 50 % zatrudnionych otrzymuje minimalne wynagrodzenie.
W 125 zakładach są umowy zbiorowe, 5 000 zatrudnionych otrzymuje uzgodnione wynagrodzenia w umowie zbiorowej.
CH: Szwajcaria
Szwajcaria nie posiada jednakowych kryteriów dla rolnictwa, ponieważ nie podlega ono kodeksowi pracy. Każdy kanton ma swoje własne uregulowania, które się mocno od siebie różnią. Wynagrodzenia są jeszcze oprócz tego mocno zróżnicowane w kantonach. Istnieją uzgodnienia dla wytycznych płac dla obcych pracobiorców (nie z rodziny) w szwajcarskim rolnictwie, zawierane między Szwajcarskim Związkiem Rolników i Szwajcarskim Zrzeszeniem Zawodowym rolniczych pracobiorców. Wytyczne te jednak nie są obowiązujące. Wynagrodzenia mogą być i też często są niższe. Na podstawie wytycznych pracobiorcy wykonujący prace samodzielnie i pracujący poniżej 5 lat, otrzymują między 3 400 – 4 150 CHF (ca 2 056 – 2 510 €) Minimalne wynagrodzenie pracobiorców z nowych państw UE wynosi 3 020 CHF. Dla porównania w tabeli przyjęto 3 400 CH przy 55 godzinowym tygodniu pracy. Odpowiada to stawce godzinowej 14,23 CHF/na godzinę (8,61 €).
Pracobiorcy płacą ca 15 % składek na ubezpieczenia z płacy (państwowe ubezpieczenie emerytalne, inwalidzkie/ bezrobocie/ wypadki/ kasy chorych/ dzienna stawka chorobowa itd.) oraz 1-10 % zależnie od wieku do prywatnego ubezpieczenia emerytalnego (obowiązkowe).
Za zakwaterowanie muszą zapłacić 345,- CH/miesięcznie (209 €) i wyżywienie 645,- CH/miesięcznie (390 €).
Pracodawcy muszą opłacić ca 16 % + 1-10 % zależnie od wieku do prywatnego systemu emerytalnego (obowiązek) jako składkę na ubezpieczenia społeczne dla zatrudnionych.
Stawka podatkowa zależy od wysokości dochodu, stanu rodziny (żonaty lub nie) i liczby dzieci (od 0 % - 15 %). Stawki podatku są różne zależne od kantonu.
CY: Cypr
Płaca w rolnictwie na Cyprze wynosi 4,20 €. Z tego pracownicy płacą 12,5 % do społecznego systemu ubezpieczeń, dalsze 12,5 % płaci pracodawca. Oprócz tego pracodawca płaci 0,5 % do funduszu szkoleniowego na szkolenia zatrudnionych.
Zatrudnienie sił roboczych z krajów trzecich jest uzgodnione poprzez między państwowe regulacje. Pracobiorcy z krajów trzecich otrzymują niższe wynagrodzenie.
CZ: Republika Czeska
Związek Zawodowy OSPZV-ASO zawiera w rolnictwie umowy zbiorowe. Istnieją umowy zbiorowe w dwóch sektorach, każdorazowo jeden ze związkiem dawnych gospodarstw państwowych i jeden ze związkiem spółdzielczym. Umowy są identyczne ponieważ uzgodniono je ze związkami pracodawców. Oprócz tego istnieje 320 umów zakładowych.
Gdy w jakimś zakładzie działa więcej związków zawodowych, muszą oni między sobą prowadzić negocjacje w sprawie umów zbiorowych.
Branżowe umowy zbiorowe zawierają 12 stopniową tabelę płac z czasowymi i miesięcznymi stawkami jako standard minimalny. Stawka w 1. stopniu odpowiada ustawowo ustalonym minimalnemu wynagrodzeniu (49 CZK i 8 000 CZK). Stawka najwyższego 12 stopnia jest nieco wyższa niż przeciętne wynagrodzenie w gospodarce społecznej (21 300 CZK). Przeciętne wynagrodzenie w rolnictwie wynosi 17 109 CZK.
Oprócz tabeli płac są tu uregulowane dodatki do wynagrodzeń za pracę w godzinach nadliczbowych, w święta (100 %), w warunkach szkodliwych (10 %), za prace nocną (50 %), za pracę w sobotę i niedzielę (50 %) oraz za prace w systemie zmianowym.
W zakładowych umowach zbiorowych mogą być uzgodnione specjalne wynagrodzenia i dalsze świadczenia socjalne (posiłki zakładowe, dodatkowe do renty). Często zaspakaja się socjalne potrzeby pracowników poprzez fundusz socjalny. Branżowa umowa zbiorowa jest standardem minimalnym.
Dla przedsiębiorstw nie zorganizowanych, muszą być zawierane oddzielne umowy zbiorowe. W małych przedsiębiorstwach Związki Zawodowe są prawie nie reprezentowane.
Ogółem 50 % zatrudnionych jest objętych umowami zbiorowymi. 40 % zatrudnionych otrzymuje wynagrodzenie minimalne.
Z wynagrodzenia pracobiorcy płaci się 8 % składek na ubezpieczenie społeczne (z tego 6,5 % na ubezpieczenie rentowe, 1,1 % ubezpieczenie na wypadek choroby i 0,4 % za państwową politykę zatrudnienia) oraz dalsze 4,5 % na ubezpieczenie zdrowotne.
Pracodawca płaci na wynagrodzenie: 26 % ubezpieczenia społecznego (z tego 21,5 % ubezpieczenie rentowe, 3,3 na ubezpieczenie na wypadek choroby i 1,2 % na politykę zatrudnienia oraz 9 % ubezpieczenia zdrowotnego.
Minimalna stawka podatku od wynagrodzeń wynosi 15 %.
Umowa zbiorowa obejmuje 50 % załogi.
DE: Niemcy
W Niemczech partnerzy społeczni negocjują autonomiczne umowy zbiorowe. W rolnictwie, ogrodnictwie i prywatnej gospodarce leśnej istnieją umowy zbiorowe obejmujące odpowiednie obszary. Są negocjowane regionalnie. W rolnictwie podczas negocjacji regionalnych Landu uzgadnia się zalecenia federalne, które są wprowadzane do regionów. Ideowa umowa zbiorowa w rolnictwie jest zaleceniem federalnym, a w ogrodnictwie orientuje się IG BAU na wynikach w Landzie Nordrhein-Westfalen. W tabeli znajduje się obliczona średnia płaca w rolnictwie.
Rozwój rolnictwa w latach poprzedzających był odzwierciedleniem recesji. Można było uzgodnić jedynie wzrost płacy o ca 1,6 % (od 1.5.2002r. do 31.12.2007r.). Problemem dla IG BAU są niskie tabele płac, do których również zalicza się siły sezonowe. Tu istnieją regionalne różnice płac np. w rolnictwie w Saksonii 4,46 €/h, do 6,39 €/h w Meklemburgii Vorpommern.
Podatek od wynagrodzenia zależnie od stanu rodzinnego i ilości dzieci płaci się ca 10 %.
Za pracowników sezonowych z Polski od 2005r. przedsiębiorcy muszą zapłacić ubezpieczenie społeczne do polskiego Zakładu Ubezpieczeń (ca. 40 % wynagrodzenia).
IG BAU zakłada, że 40-50 % przedsiębiorstw uwzględnia umowy zbiorowe i ca. 60 000 zatrudnionych (w rolnictwie) jest wynagradzanych zgodnie z umową zbiorową. W zakładach związanych umowami zbiorowymi (członkowie związków pracodawców) są one przeważnie dotrzymywane.
DK: Dania
W Danii dla każdej branży wynegocjuje się umowę zbiorową dla całego kraju między Związkiem Pracodawców i Związkiem Zawodowym (jedna umowa zbiorowa dla rolnictwa i jedna dla ogrodnictwa). Stawka godzinowa jest nieco wyższa niż przeciętna w UE, jednak państwowe potrącenia są zależne od dochodu i są bardzo wysokie. Z państwowych składek finansowane są społeczne systemy ubezpieczeń. Stawka podatkowa z wynagrodzenia mieści się między 8 % (najniższa stawka) i 63 % (najwyższy próg).
Jedna trzecia zakładów (większe) dotrzymują umowy zbiorowe. Ogółem 20 000 zatrudnionych jest objętych umową zbiorową. Jedna trzecia zakładów nie ma pracobiorców, dalsza trzecia część to drobni rolnicy, jedna trzecia posiada więcej niż 10 zatrudnionych. Tam jest silny Związek Zawodowy.
W Danii istnieje tylko jedna umowa taryfowa dla branży rolnictwa. Pracownicy sezonowi muszą być wynagradzani na tych samych warunkach jak duńscy koledzy.
Pracodawca płaci na wynagrodzenie brutto 6,75 % do kasy urlopowej, oraz 1 € na fundusz szkoleniowy. Z tego finansuje się dokształcanie i nadal otrzymuje się wynagrodzenie.
EE: Estonia
Ustawą z 1992r. uregulowano, że umowy zbiorowe mogą być zawierane tylko w zakładach, które mają dopuszczony lub zarejestrowany statut. Negocjacje w sprawie umów zbiorowych między związkami (związki zawodowe i związki pracodawców) muszą być w zakładzie przyjęte. Pracodawcy w Estonii są dobrze zorganizowani, jednak nie negocjują w sprawie umów zbiorowych.
Wynagrodzenie w rolnictwie szacuje się na 2 000 EEK co odpowiada 1,59 €. Z wynagrodzenia pracobiorcy potrąca się 8,33 % na składkę ubezpieczeniową, pracodawca płaci 33,5 % od wynagrodzenie do kasy socjalnej (20 % ubezpieczenie rentowe, 13 % chorobowe, 0,5 % ubezpieczenie na wypadek bezrobocia).
Podatek od wynagrodzenia wynosi 23 %.
ES: Hiszpania
W Hiszpanii na płaszczyźnie regionalnej i lokalnej negocjuje się umowy zbiorowe. Dochód miesięczny wynosi 700 €, to daje dochód roczny 8.400 €.
Z wynagrodzenia pracobiorcy potrąca się 11 % do kasy socjalnej celem sfinansowania ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, nauki i ubezpieczenia niewypłacalności.
Pracodawca płaci 15,5 % ubezpieczenia społecznego na wynagrodzenia. Stawka podatkowa wynosi minimalnie 2 %. U pracowników rolnych państwowe minimalne wynagrodzenie jest wynagrodzeniem realnym.
Ustalone zbiorowe wynagrodzenia są ogólnie obowiązujące, czyli 100 % zatrudnionych otrzymuje takie wynagrodzenie.
FI: Finlandia
Krajowe umowy zbiorowe zawierane są dla branży. W rolnictwie istnieje 5 umów zbiorowych.
Płaca wynosi 1 200 do 1 600 € miesięcznie, w rolnictwie przeciętnie 1 260 €. Składka na ubezpieczenia społeczne dla pracobiorcy wynosi 6 % i pracodawca płaci 35 % na wynagrodzenie. Podatek od wynagrodzeń wynosi zależnie od zarobku 15 do 30 %.
W niektórych umowach zbiorowych są specjalne uregulowania dla pracowników sezonowych.
Wynegocjowane umowy zbiorowe są przez przedsiębiorstwa na ogół dotrzymywane (85 %). Gdy pracobiorca jest zatrudniony w branży ma prawo do wynagrodzenia zgodnie z tabelą płac, także 100 % pracobiorców jest objętych umową zbiorową.
FR: Francja
We Francji zawarto 25 krajowych umów zbiorowych, 76 regionalnych i 161 lokalnych/zakładowych.
Wynagrodzenie w rolnictwie wynosi 8,27 € /godz. Potrącenia na ubezpieczenie socjalne i dodatkowe renty wynoszą dla pracobiorcy 25,5 % z wynagrodzenia, a dla pracodawcy 43,15 % na wynagrodzenie. Podatek od wynagrodzenia wynosi przynajmniej 15 %.
Większość pracobiorców w rolnictwie otrzymuje ustawowe wynagrodzenie minimalne. Pracownicy sezonowi mogą otrzymać dodatkowe świadczenia, aż do 1,5 krotnej minimalnej płacy.
Wszyscy pracobiorcy podlegają umowie zbiorowej (98 %) tylko 2 % ( na stanowiskach kierowniczych) ma indywidualne uzgodnienia.
GB: Zjednoczone Królestwo
W Wielkiej Brytanii w ramach Agricultur Wages Bard (AWB) ustala i decyduje się rocznie o minimalnym wynagrodzeniu i warunkach pracy. AWB składa się: z ośmiu członków TGWU (Związek Zawodowy), z ośmiu przedstawicieli pracodawców i pięciu niezależnych członków wyznaczonych przez rząd. Istnieją trzy AWB: dla Anglii i Walii, dla Szkocji i północnej Irlandii.
Przeciętne wynagrodzenie w rolnictwie wynosi 8,60 €, pracobiorcy płacą składkę na ubezpieczenie społeczne 11,5 % z wynagrodzenia, pracodawcy 12,80 % od wynagrodzenia jako składkę socjalną.
Początkowy podatek wynosi 10 %. Podstawowa stawka podatku wynosi 22 %, a najwyższa stawka podatkowa 44 %. Wysokość podatku zależy od wysokości dochodu.
GR: Grecja
Płaca w rolnictwie wynosi 3,80 € na godzinę. Składka ubezpieczeniowa pracobiorcy wynosi 16,6 % a pracodawca płaci 10 % do wynagrodzenia.
Podatek od wynagrodzeń jest zależny od dochodu i warunków rodzinnych.
HR: Chorwacja
Płace są negocjowane w zakładach pracy. Przeciętne wynagrodzenie w rolnictwie wynosi 2,82 € / godzinę.
Składki na ubezpieczenie społeczne płacone przez pracobiorców to 19,5 %, do państwowej kasy rentowej (14,5 %) i na osobiste konto emerytalne (5 %) dla indywidualnego zabezpieczenia.
Pracodawcy płacą 17,5 % od wynagrodzenia na ubezpieczenie społeczne pracobiorców. Składki na kasę chorych (15 %), ubezpieczenie na wypadek utraty pracy (1,7 %) i na ubezpieczenie od wypadków przy pracy.
HU: Węgry
W porównaniu do innych branż gospodarki narodowej wynagrodzenia w rolnictwie należą do najniższych. W roku 2006 wynagrodzenia brutto (HUF 111.978 = 45 € miesięcznie) wynosiło 65 % i płaca netto (HUF 82.110 mies.) 74 % przeciętnego wynagrodzenia. Również u nas należy uwzględniać krzywą wynagrodzeń, tzn. negatywny rozwój regionalnego bezrobocia i regionalny poziom płac.
Potrącenia od płacy - Pracobiorcy
- - składka emerytalna: 8,5 %
- - ubezpieczenie społeczne: 7,0 %
- - składka pracobiorcy: 1,5 %
- - podatek roczny do HUF 1.700.000,-/ 142 HUF średnio 18,00 %; oprócz tego 36,0 % od
Pracodawcy
- - składka emerytalna: 21,0 %
- - ubezpieczenie społeczne: 8,0 %
- - kasa chorych: HUF 1.950,- miesięcznie od osoby
- - składka na szkolenie: 1,5 %
- - składka pracodawcy: 3,0 %
Umowy zbiorowe istnieją w ca 20 % spółek rolniczych. Dotyczy to ca 50.000 osób, co w stosunku do ilości zatrudnionych pokrywa ca 50%.
IE: Irlandia
Istnieje stawka godzinowa 8,50 €, pracobiorcy płacą 12 % składki na ubezpieczenie społeczne, pracodawcy 0 %.
Stawki podatkowe są zależne od sytuacji osobistej. Żonaci płacą 20 %, wolni 42 %.
IS: Islandia
W kraju istnieje branżowa umowa zbiorowa. Stawka godzinowa wynosi 7,00 €.
Wszystkie uzgodnienia w umowach zbiorowych są ogólnie obowiązujące. Składka na ubezpieczenie społeczne wynosi 13,0 %, z tego do funduszu pracy i zdrowia wpłaca się 1,0 %, na emerytury 4,0 % od wynagrodzenia i 8,0 % płaci pracodawca.
Podatek od wynagrodzenia wynosi 30-32 % płacy brutto.
IT: Włochy
We włoskim rolnictwie od 1995r. są nowe struktury umów zbiorowych. Istnieje 8 narodowych umów branżowych, np. dla ogrodnictwa, 15 regionalnych uzgodnień i 100 umów w prowincjach. Związki Zawodowe (FLAI-CGIL, FAI-CISL, UILA-UIL) negocjują razem ze związkami pracodawców. Na płaszczyźnie narodowej ustala się ramy i minimalne standardy wynagrodzenia. (Krajowa umowa zbiorowa pracy - CCNL). W prowincjach można negocjować lepsze uzgodnienia. W niektórych zakładach pracy są też zakładowe układy zbiorowe. Jeśli w jednym zakładzie jest więcej związków zawodowych, to muszą się między sobą porozumieć w sprawie warunków i uzgodnień.
W narodowej umowie zbiorowej rozróżnia się trzy grupy (normalna, kwalifikowana, specjaliści). W umowach zbiorowych na bazie prowincji można te grupy dalej rozszerzać.
Przeciętne wynagrodzenie wynosi: 7,34 € / godz.
Składki pracobiorców
- - ubezpieczenie rentowe: 8,54 %
Składki pracodawców
- - ubezpieczenie rentowe: 26,2 %
- - ubezpieczenie chorobowe: 0,683 %
- - ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków: 13,24 %
- - ubezpieczenie na wypadek bezrobocia: 2,41 %
- - kasa integracyjna: 1,50 %
- - fundusz gwarancyjny: 0,20 %
- Razem: 43,23 %
Na terenach poszkodowanych pracodawcy otrzymują subwencje wynagrodzeń. Otrzymują 32 % zwrotu wynagrodzeń.
Podatki od wynagrodzeń: procentowo wg zarobku, ca 27 %.
Umowy zbiorowe są dotrzymywane w 100 %.
LT: Litwa
Na Litwie na wszystkich płaszczyznach mogą być zawarte umowy zbiorowe między Związkami Zawodowymi, Związkami Pracodawców i zakładami pracy. Kodeks pracy daje ustawowe podstawy, kto i z kim może zawierać te umowy. Centrale - związków branżowych - zawierają z pracodawcami umowy zbiorowe. W rolnictwie istnieje jedna umowa krajowa. Pracodawcy starają się jednak, aby jej nie dotrzymać.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w rolnictwie wynosi 800 LIT (ca 230 €), co odpowiada 3,57 LIT/1,03 € na godzinę. Przeciętny dochód w miesiącu w całej gospodarce wynosi 1.600 LIT.
Składka na ubezpieczenie społeczne pracobiorców wynosi 3 % (z tego 80 % na ubezpieczenie emerytalne). Składka na ubezpieczenie społeczne pracodawcy wynosi 31 %. Część wynagrodzenia jest wolna od podatku, od pozostałej części płaci się 27 % podatku dochodowego. Część wolna jest uzależniona od wysokości płacy, ilości dzieci i stanu rodzinnego. Wynagrodzenie płaci się tylko za świadczoną pracę. Okresy wolne jak przy złej pogodzie lub ustawowe święta nie są płacone. 17 % pracobiorców jest ujętych umową zbiorową.
LU: Luksemburg
Pracobiorcy, których obejmuje umowa zbiorowa otrzymują przeciętne wynagrodzenie brutto 12,40 €/godzinę: Składki na ubezpieczenie społeczne pracobiorcy dzielą się następująco:
Pracownik płaci 14,45 % i pracownik umysłowy 12,25 % od wynagrodzenia.
Pracodawcy płacą za: Pracownika 14,45 % i dla pracownika umysłowego 12,25 % od płacy na ubezpieczenia społeczne.
Składki na ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków są zróżnicowane procentowo. Wynikają one z ilości zaistniałych wypadków.
Ryczałtowa stawka procentowa podatku od wynagrodzeń nie istnieje. Podatek oblicza się na podstawie stanu rodzinnego oraz od wysokości wynagrodzenia. Przykład: samotny, który ma wysoką płacę płaci 12 % podatku. Żonaty pracownik z dwójką dzieci nie płaci prawie żadnego podatku.
W Luxemburga istnieje Index, na podstawie, którego wszystkie wynagrodzenia są regularnie podwyższane (w zasadzie 2,5 %).
Pracownicy sezonowi oraz migracyjni podlegają luxemburskiemu prawu pracy oraz pod istniejące umowy zbiorowe w zakładach.
Nie znamy zakładu, który nie dotrzymywałby układu zbiorowego. Z 3 641 pracowników w sektorze umową zbiorową ujętych jest 1980.
LV: Lotwa
Na Łotwie rady zakładowe zawierają umowy zbiorowe z rolniczymi przedsiębior-cami. Pomimo, że istnieje do tego celu podstawa prawna, zawiera się bardzo mało umów. Co roku przygotowuje się zestawienie uzgodnionych umów. Możliwe jest zawarcie umowy na bazie krajowej lub regionalnej. Na bazie narodowej zgodę musi wyrazić 60 % przedsiębiorstw, lecz się od tego uchylają.
Ponad dwie trzecie pracobiorców w rolnictwie pracuje na podstawie ustawowego minimalnego wynagrodzenia, które wynosi 170 €. Z wynagrodzenia pracownika potrąca się 9 %, pracodawca do płacy musi dokładać 24,09 % składki na ubezpieczenie społeczne dla pracobiorcy. Podatek od wynagrodzenia wynosi 25 %. Wolne od podatku jest 70 €.
MT: Malta
Stawka godzinowa w rolnictwie wynosi 3,47 €, pracownik płaci 10 % składek na ubezpieczenie, pracodawcy 10 %.
Stawka podatkowa wynosi zależnie od dochodu 15-35 %.
NL: Niderlandy
Zawiera się krajowe umowy zbiorowe, zwłaszcza dla rolnictwa i hodowli zwierząt, ogrodnictwa i szklarni, oraz rolniczej pracy usługowej, oraz ca 30 małych umów zbiorowych.
Pracownicy sezonowi otrzymują w pierwszym roku 9,23 €, w drugim roku 9,60 €. Pracobiorcy okresowo zatrudnieni otrzymują płacę minimalną, w pierwszym roku 1.300 € i w drugim roku 1,017 % więcej. Młodzież, uczniowie i studenci otrzymują minimalne wynagrodzenie jeśli mają 22 lata, gdy są młodsi mniej: np. 15-latek 60 % minimalnej płacy, a mając 21 lat 90 % (roczne naliczanie).
80 % zakładów uwzględnia umowy zbiorowe, 50 % pracobiorców jest objętych tymi umowami.
NO: Norwegia
Minimalne wynagrodzenie w rolnictwie wynosi 13,00 € na godzinę, ale nie zawsze jest płacone. Na ubezpieczenie społeczne pracobiorca płaci 0,0 %, pracodawca 16,0 %. Podatek od wynagrodzenia wynosi 13,0 % ( dodatkowo 1,0 % dla sektora zielonego).
PL: Polska
W rolnictwie dotychczas nie zawarto Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy. W 47 % zakładach rolnych zakładowe układy zbiorowe pracy, w 33 % zakładów wprowadzono regulaminy wynagrodzenia (dotyczy to zakładów zatrudniających ponad 20 pracowników). pracowników pozostałych zakładach wynagrodzenie ustalane jest pomiędzy pracodawcą i pracownikiem zawieranej umowie o pracę.
Miesięczna płaca w rolnictwie kształtuje się od 243,65 € do 643,87 €. Najniższa płaca ustawowa wynosi 243,65 € (936,00 PLN).
Około 30% pracowników, szczególnie w małych zakładach rolnych, otrzymuje najniższe ustawowe wynagrodzenie.
Ubezpieczenia
Pracodawcy mają obowiązek ubezpieczenia wszystkich pracobiorców Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) podległemu Ministerstwu Pracy i Polityki Społecznej. Ponadto pracodawca jest zobowiązany odprowadzać co miesiąc składki potrącane z wynagrodzenia pracobiorcy oraz składki płacone przez pracodawcę za każdego pracobiorcę.
Składki potrącane z wynagrodzenia pracobiorcy
- - emerytalne: 9,76 %
- - rentowe: 6,50 %
- - chorobowe: 2,45%
- - ubezpieczenia zdrowotne: 9,00 %
- Razem: 27,71 %
Składki płacone przez pracodawcę za każdego pracownika
- - fundusz pracy: 1,18 %
- - emerytalne: 9,76 %
- - rentowe: 6,50 %
- - wypadkowe: 2,45 %
- Razem: 19,89 %
Najniższy podatek od wynagrodzenia wynosi 19 %. Przy wszystkich wynagrodzeniach podatki wynoszą 30 i 40 %
Przy wszystkich stawkach podatkowych wyliczona kwota podatku pomniejszana jest o 7,75 % z tytułu zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne.
PT: Portugalia
Dla rolnictwa istnieje umowa zbiorowa, opublikowana przez Ministerstwo w Biuletynie do Trabalho e Emprego i jest ona ogólnie obowiazujacy dla regionów. Traktorzysta otrzymuje np. 455,00 € miesiecznie, co moze sie zwiekszyc w pierwszym roku o 110,60 € az do 565,60 € (7,90 € x 14 = 110,60 €). Odpowiada to stawce godzinowej 2,59 € lub 3,21 €. W drugim roku wynagrodzenie moze wzrosnac o dalsze 110,60 € (2 x 7,90 x 14 = 221,20 €). Minimalne wynagrodzenie wynosi 390,00 €, co odpowiada 2,22 €/h. Gdy placone sa skladki na ubezpieczenie socjalne, to pracobiorca placi 11,0 % i przedsiebiorca 23,0 % do wynagrodzenie. Podatek od placy wynosi ca 7 %.
RO: Rumunia
Przeciętna płaca w rolnictwie wynosi 128.000 LEI miesięcznie, co odpowiada stawce godzinowej 2,15 €.
Składka na ubezpieczenie społeczne pracownika wynosi 9,5 % od wynagrodzenia.
Pracodawcy płacą składki na ubezpieczenie społeczne dla pracownika 19,75 % do płacy, oraz 17,75 % innych składek.
Stawka podatkowa z wynagrodzenia wynosi 16 %.
75 % zakładów płaci wynagrodzenie odpowiednio do uzgodnień, 75.000 zatrudnionych otrzymuje uzgodnioną płacę.
SE: Szwecja
Płaca w szwedzkim rolnictwie wynosi 1.300 - 2.300 € miesięcznie. Na ubezpieczenie społeczne pracobiorcy potrąca się 2-3 % z płacy. Pracodawca musi zapłacić 35 % za pracobiorcę. Stawka podatkowa od wynagrodzenia wynosi 35 %.
8 % zatrudnionych otrzymuje taryfowe wynagrodzenie minimalne (1.300 €/14.600 Skr).
Wszystkie zakłady są członkami szwedzkiego Związku Pracodawców.
Członkowie Związków Zawodowych otrzymują wynagrodzenie taryfowe, 60 % zakładów podlega umowie zbiorowej. Jeśli jakiś zakład podlega pod umowę zbiorową, płaci zgodnie z taryfą. 90 % wszystkich pracobiorców podlega umowie zbiorowej. Problemy z umowami zbiorowymi istnieją głównie w stadninach koni.
SI: Słowenia
Istnieją umowy zbiorowe w sektorach, jedna dla rolnictwa. Stawka godzinowa wynosi 4,84 €.
Pracobiorcy płacą 22,1 % składki ubezpieczeniowej, a pracodawcy 16,1 % składki na wynagrodzenia.
Istnieje kilka wypłat specjalnych, np. po 10 letniej pracy zawodowej 460,00 €, po 20 latach 689,00 €, po 30 latach 919,00 € lub przy przejściu na emeryturę 2.754,00 €.
Dalsze wypłaty specjalne to 605,00 € dodatkowo do urlopów oraz 13 pensja. Istnieje również udział w zyskach, który jest co roku w umowach zbiorowych negocjowany.
Stawka podatku do wynosi 688,00 €/0 %; do 1669,00 €/2,3 %; do 3129,00 €/4,7 % i powyżej 3129,00 €/8,9 %.
Umowa zbiorowa jest ważna dla wszystkich zakładów rolnych, 30-40 % zakładów posiada oprócz tego umowy zakładowe z lepszymi świadczeniami (przede wszystkim płace). Z 3.708 zatrudnionych jedynie 151 nie obejmuje umowa zbiorowa, oni otrzymują ustawową płacę minimalną. Menedżerowie negocjują dla siebie specjalne umowy.
SK: Słowacja
Wynagrodzenie wypłaca się na podstawie Ponadzakładowego Układu Zbiorowego lub umowy o pracę. W rolnictwie istnieje krajowa Ponadzakładowa Umowa Zbiorowa Pracy. W 165 zakładach Związek Zawodowy negocjuje uzgodnienia kolektywu. Krajowa umowa zbiorowa może zawierać uzgodnienia o wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Płaca w rolnictwie wynosi przeciętnie 2,46 €, pracobiorcy płacą 13,4 %, 8,33 % składki ubezpieczeniowej od wynagrodzenia, inne składki pracobiorcy: 0,6-1 %. Pracodawca płaci od wynagrodzenia 35,2 % składek ubezpieczeniowych dla pracobiorcy. Stawka podatku wynosi 19,0 %.
Ponadzakładowe umowy zbiorowe dotrzymywane są w 67 % zakładach, pracobiorców objętych tymi umowami jest 63 %.
TR: Turcja
Przeważająca część zatrudnionych otrzymuje jedynie wynagrodzenie minimalne. Wyżej wykwalifikowani pracownicy otrzymują wynagrodzenia na podstawie indywidualnej umowy.
Z wynagrodzenia potrąca się 14 % jako składkę na ubezpieczenia socjalne, pracodawcy płacą od wynagrodzenia 20 % składki ubezpieczeniowej.
Na ubezpieczenie na wypadek bezrobocia płaci się 1 % + 2 %.
35 000 zatrudnionych otrzymuje wynagrodzenie wg. taryfikatora.