Informacje o krajach

Promowane środkami Unii Europejskiej

Ubezpieczenia społeczne

Systemy ubezpieczeń społecznych w Europie ze względu na finansowanie mocno zróżnicowane, dotyczy to zarówno świadczeń jak i jakości.

W kilku krajach istnieją dla zatrudnionych w rolnictwie dodatkowe systemy ubezpieczeń jak np. taryfowe lub zakładowe dodatkowe renty.

Sytuacja w pojedynczych krajach europejskich

AT: Austria

Istnieje ustawowa kasa emerytur, kasa chorych, dodatkowych rent poprzez ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków.

BE: Belgia

Ubezpieczenie społeczne jest zorganizowane przez państwo, inspekcja ustawodawstwa społecznego nadzoruje uzgodnienia dla ochrony pracobiorców.

BG: Bulgaria

W bułgarskim rolnictwie 66 % zatrudnionych ma powyżej 55 lat. Prowadzi to do problemów w ubezpieczeniu społecznym.

Istnieją 2 systemy: państwowy system emerytalny i renta po zmarłym 5,05 % (do zapłaty od zarobionego 1. Franka) oraz 2. filar BVG (prywatny system emerytalny), który jest dopiero obowiązkowy po wynagrodzeniu około 24 000,-rocznie, tzn. że ktoś kto zarabia 3 000,- jest ubezpieczony tylko do wysokości 1 000,- w BVG i od 25 lat jest to około 2 % całego wynagrodzenia. Im wyższa pensja i starszy wiek tym składka może wzrosnąć do 10 %.

Szwajcarski system ubezpieczenia jest finansowany ze składek ubezpieczeniowych. Istnieje fundacja dla kasy emerytalnej szwajcarskiego rolnictwa.

Są kasy kantonalne AHV (państwowe) i 2 kasy (niemiecka i francuska część Szwajcarii) dla BVG.

CY: Cypr

Istnieje ogólny system ubezpieczenia społecznego, do którego składki wpłacają pracobiorcy jak i pracodawcy.

CZ: Republika Czeska

W Czechach istnieje państwowy system ubezpieczenia społecznego.

DE: Niemcy

W Niemczech istnieje ustawowo zakotwiczony parytatywny system ubezpieczeń społecznych. Obok ustawowych uregulowań ubezpieczenia rentowego istnieje w rolnictwie dodatkowe zaopatrzenie (ZLA/ZLF), które zawiera się na bazie umów zbiorowych i jest obowiązujące w starych landach federalnych i w Turyngii (oświad-czenie ogólnego zobowiązania). Oprócz tego (nie we wszystkich regionach i obszarach) również na bazie umów zbiorowych są uregulowania dla zakładowego zaopatrzenia emerytalnego i podziałów wiekowych.

DK: Dania

Ubezpieczenie społeczne jest zasadniczo finansowane przez podatki. Każdy, kto ma dochód, płaci zależnie od wysokości dochodu składki do systemu (minimum 8 % do 63 % płacy brutto) ubezpieczeń. Świadczenia np. w przypadku choroby są bezpłatne.

W umowie zbiorowej jest dodatkowo uzgodniona emerytura. Pracobiorca niezależnie czy jest członkiem Związku Zawodowego czy nie, może wpłacać 45 € miesięcznie do związkowej kasy bezrobotnych (3FA) i otrzyma z niej w razie bezrobocia pomoc (ca 90 % ostatniego dochodu brutto). Państwo duńskie dofinansowuje ten system wpłacając także 45 € miesięcznie.

EE: Estonia

Po jednorocznym płaceniu składek pracobiorca otrzymuje zasiłek dla bezrobotnych (zależnie od zarobku). Po 5 latach zatrudnienia z opłaconą składką otrzymuje 55 % swojego przeciętnego wynagrodzenia. Po 10 latach pracy i zapłaconą składką otrzymuje 100 % swojego wynagrodzenia. Niniejsze świadczenia przyznaje się na jeden rok.

ES: Hiszpania

Istnieje jednakowy system ubezpieczenia społecznego dla pracobiorców. Różne państwowe instytucje są nośnikami ubezpieczenia rentowego, chorobowego, na wypadek bezrobocia i od następstw nieszczęśliwych wypadków.

FI: Finlandia

W Finlandii ubezpieczenie społeczne jest systemem publicznym (renty, ubezpieczenie chorobowe i na wypadek bezrobocia). Podczas choroby pracobiorca otrzymuje 9 dni wynagrodzenia od pracodawcy, potem wchodzi do publicznego systemu ubezpieczeń. Za 45 dni pracobiorca pracujący w pełnym wymiarze otrzymuje nadal pełne wynagrodzenie. Politycznym pytaniem jest, czy pracobiorca ma nadal otrzymywać pełne wynagrodzenie.

Wypadki przy pracy i w drodze są obowiązkowo prywatnie ubezpieczone przez pracodawców.

FR: Francja

We Francji istnieje specjalny system ubezpieczenia społecznego dla zatrudnionych i przedsiębiorców w gospodarce rolnej.

GB: Zjednoczone Królestwo

Ubezpieczenie społeczne jest systemem państwowym, finansowane ze składek, system zdrowotny (National Heath Sernice) jest finansowany ze składek i podatków.

GR: Grecja

Zakład Ubezpieczenia Społecznego (IKA) jest największym ubezpieczycielem w Grecji i jest finansowany przez składki pracobiorców, pracodawców i z podatków.

HR: Chorwacja

Pracobiorcy płacą do ogólnego funduszu składki na ubezpieczenie emerytalne.

HU: Węgry

Na Węgrzech istnieje państwowy system ubezpieczeń społecznych.

IE: Irlandia

Istnieje państwowy system ubezpieczeń społecznych.

IS: Islandia

Ubezpieczenie rentowe jest systemem państwowym. Ubezpieczenie na wypadek choroby bazuje na systemie prywatnym. W umowie zbiorowej uregulowano, że przedsiębiorstwa muszą zatrudnionych ubezpieczyć.

IT: Włochy

Istnieje państwowy system ubezpieczeń socjalnych. INPS, Krajowa Instytucja Ubezpieczeń Socjalnych.

Pracodawca musi co roku odprowadzić jedno miesięczne wynagrodzenie jako odprawę dla pracobiorcy. Niniejsze uregulowania są w tej chwili zmieniane. Organizuje się równorzędne fundusze. Zatrudnieni mogą potem sami decydować, czy ich składki

(jedno miesięczne wynagrodzenie) mają być odprowadzane do funduszu. Z dodatkowym procentem pracodawców i przypadającymi odsetkami tworzący się kapitał może być dodatkiem do renty pracobiorcy.

LT: Litwa

Istnieją państwowe ubezpieczenia rentowe, chorobowe, od następstw nieszczęśliwych wypadków i bezrobocia. Mężczyźni mają prawo przejścia na emeryturę w wieku 62,5 lat a kobiety w wieku 60 lat. Minimalna emerytura odpowiada ustawowej minimalnej płacy.

Pracodawcy płacą 3 dni chorobowego, po czym 80 % przeciętnego wynagrodzenia płaci kasa chorych.

Zasiłek dla bezrobotnych gwarantuje się przez 6 miesięcy, z reguły 50-70 % przeciętnego wynagrodzenia.

Przy wypadku przy pracy płaci się 100 % wynagrodzenia.

LU: Luksemburg

Istnieje niezależny system finansowania ubezpieczenia socjalnego, administrowany przez partnerów społecznych.

LV: Lotwa

Ubezpieczenia społeczne są w państwie zorganizowane. Istnieją systemy ubezpieczeń dla wszystkich branż, do których wpłaca się 33,09 % sumy wynagrodzenia.

Ustawowa minimalna renta wynosi 101 €, przeciętna to 110 €.

Podczas choroby pracobiorca w pierwszym dniu nie otrzymuje zapłaty, potem pracodawca płaci przez dwa tygodnie 80 % wynagrodzenia. Następnie wypłaty przejmuje ubezpieczenie chorobowe. Jeśli pracodawca nie opłacił składek zatrudniony nie otrzymuje żadnych świadczeń.

Zasiłek dla bezrobotnych gwarantuje się przez 9 miesięcy, z tego 3 miesiące 80 % przeciętnych zarobków odpowiednio do ustawowej płacy minimalnej. Jeśli ktoś nie przepracował 12 miesięcy nie otrzymuje świadczeń.

MT: Malta

Składki opłacane są do państwowego systemu ubezpieczeniowego.

NL: Niderlandy

Istnieje ustawowe ubezpieczenie rentowe, na podstawie, którego wypłaca się minimalną rentę, w tej chwili dla samotnych 11.000 € rocznie i dla żonatych/zamężnych 16.500 €. Podstawą do obliczenia jest ustawowa płaca minimalna. Z umownym dodatkowym 40- letnim ubezpieczeniu obowiązkowym poprzez fundusz emerytalny może być zapewnione 75 % ostatniego wynagrodzenia jako emerytura.

Ubezpieczenie chorobowe jest prywatne. Pracodawcy płacą 6,5 % do wynagrodzenia do systemu ubezpieczeń.

Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia gwarantuje się na 38 miesięcy. W 1.-3. miesiącu wypłaca się 75 % wynagrodzenia, do 38 miesiąca 70 %.

Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków jest obowiązkowe i jest finansowane z części ubezpieczenia społecznego przez pracodawców i pracobiorców.

NO: Norwegia

Zaopatrzenie zdrowotne i rentowe przyjęto przez system publiczny. Składka ubezpieczeniowa od następstw nieszczęśliwych wypadków przy pracy, każdy pracodawca jest zobowiązany opłacać dla pracobiorców w prywatnym systemie ubezpieczeń, składka wynosi 300,00 € rocznie. W Norwegii nieobecność z powodu niezdolności do pracy wynosi 10 % całego czasu pracy.

PL: Polska

Pracodawcy zakładów rolnych ubezpieczają swoich pracobiorców w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), natomiast rolnicy indywidualni i ich domownicy ubezpieczeni są w KRUS. Do ZUS pracodawcy płacą wyższe składki niż do KRUS. Pracobiorcy urodzeni po 1949r. mogą płacić dodatkowe składki ubezpieczeniowe na powiększenie przyszłej emerytury.

PT: Portugalia

Stale zatrudnieni sa obowiazkowo ubezpieczeni w systemie ogólnym. System jest niezalezny i pod panstwowym nadzorem. Finansowanie sklada sie ze skladek pracobiorców i pracodawców oraz srodków publicznych (podatki). Ubezpieczenie od wypadków przy pracy nastepuje przez prywatne stowarzyszenia ubezpieczeniowe, które tez znajduja sie pod nadzorem panstwa. Pracodawca musi pracownika ubezpieczyc.

RO: Rumunia

System ubezpieczeń jest zorganizowany w Rumunii przez Państwo.

SE: Szwecja

Istnieje państwowy system zdrowia i rent. W pierwszych 14 dniach w przypadku choroby pracobiorca otrzymuje 85 %. W czasie choroby pracobiorca ma 7 dni wolne bez zaświadczenia lekarskiego. Za pierwszy dzień choroby nie otrzymuje zapłaty. Poprzez prywatne ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków zwraca się koszty, które powstały przez wypadki przy pracy i w drodze ( jazda do i z pracy).

- pracobiorców
- zatrudnionych w zakładach publicznych
- samodzielnie pracujących

Członkowie rodzin są też ujęci ubezpieczeniem.

Istnieją ubezpieczenia emerytalne, ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, ubezpieczenia chorobowe oraz urlopy macierzyńskie i zasiłki macierzyńskie.