Promowane środkami Unii Europejskiej
Uczestnictwo Związków Zawodowych
Udział Związków Zawodowych Rolnictwa na bazie zakładowej jest tradycyjnie bardzo szeroki, również w reprezentowaniu w organach ubezpieczeń społecznych. W kilku krajach działają w sądownictwie pracy jako społeczni sędziowie lub ławnicy.
Deficyt istnieje w gospodarczych współdecydowaniach, przede wszystkim w zakresie europejskiego wzoru udziałowców. Tutaj często reprezentowane w gremiach udziałowców przejmują zarządy centralne, czy to zawsze jest po myśli pracobiorców w rolnictwie, pozostaje otwartą kwestią. Wpływ na polityczne procesy decyzyjne jest również punktem ciężkości związkowych interesów, co jednak przeważnie rozciąga się na politykę socjalną i politykę agrarną.
Sytuacja w porównaniu międzynarodowym
Udział Związków Zawodowych: porównanie państw
Sytuacja w pojedynczych krajach europejskich
AT: Austria
W Austrii istnieje szeroki system uczestnictwa partnerów społecznych. W rolnictwie istnieją również Izby Pracowników Rolnictwa. Uczestnictwo jest przeważnie w programach UE z reguły akceptowanych przez centrale ÖGB. Partnerzy społeczni są konsultowani przez Rząd przy projektach ustaw i tematach rzeczowych.
BE: Belgia
Na bazie zakładowej co cztery lata wybierani są delegaci Związku Zawodowego. Organy bezpieczeństwa społecznego są wspólnie kierowane przez gremium administracyjne.
BG: Bulgaria
Istnieją zakładowe związki zawodowe. W Zakładach Ubezpieczeniowych reprezentowane są Związki Zawodowe, zarząd główny ma możliwości udziału w rozstrzygnięciach prawnych dotyczących prawa pracy oraz w narodowej agencji kształcenia. Związek Zawodowy jest częścią trójstronną.
CH: Szwajcaria
UNIA jest członkiem Szwajcarskich Związków Zawodowych (SGB). Znajduje się w komisjach nadzoru (ubezpieczenia wypadków przy pracy, stanowiska polityczne itd.) i w platformie dla stałego socjalnego rolnictwa (głównie Szwajcaria zachodnia). Inne Związki Zawodowe (tylko regionalne) są na płaszczyźnie kantonalnej w komisjach nadzoru i także działają w platformie dla stałego socjalnego rolnictwa.
CY: Cypr
Na Cyprze istnieje system trójstronny. Ministerstwo Pracy obejmuje rolę pośrednika.
CZ: Republika Czeska
W rolnictwie istnieje 560 zakładowych Związków Zawodowych. W trypartycyjnym systemie na narodowej i regionalnej płaszczyźnie.
DE: Niemcy
W Niemczech rozwinęła się szeroka kultura udziału, akceptowana przez wszystkie warstwy społeczeństwa. Oczywiście zdarzają się zawsze jakiś dążenia, zwłaszcza w środowiska liberalnych i konserwatywnych, ograniczające współdecydowanie Związków Zawodowych w zakładach. Nowe możliwości udziału uzyskuje się poprzez europejskie promocje, które sięgają aż do obszaru gospodarczego współuczestnictwa.
DK: Dania
Duńskie Związki Zawodowe są ściśle powiązane z partnerami społecznymi i mają tradycyjnie bardzo duże znaczenie polityczne. W kasach chorych mają jedynie funkcje doradcze.
EE: Estonia
W kraju przy nauce zawodu Związki Zawodowe mają prawo uczestnictwa, są również reprezentowane w tripartyźmie.
ES: Hiszpania
W zakładach zatrudniających poniżej 50 pracowników można wybierać „Delgados”, w zakładach zatrudniających ponad 50 pracobiorców wybiera się „Comite des empresas”. W zakładach z ponad 50 pracobiorcami mogą być wybierani specjaliści BHP, są oni równocześnie związkowymi reprezentantami prewencji.
Związki Zawodowe poprzez Rady Narodowe i Rady Prowincji trójparytatywnie (1 przedstawiciel Związku Zawodowego, 1 pracodawca i jeden przedstawiciel państwa) mają wpływ i nadzór nad administracją.
W zakresie nauki zawodu Związki Zawodowe na płaszczyźnie narodowej i regionalnej uczestniczą trójparytatywnie w funduszu kształcenia FORCEM. Dzięki kursom FAA 5.000 pracobiorców zdobywa kwalifikacje, głównie w zakresie EDV, prawa jazdy dla traktorów.
Związki Zawodowe uczestniczą w programach Leonardo lub w rozwoju obszarów wiejskich.
Związki Zawodowe i przedstawiciele pracodawców są wszędzie silnie reprezentowane i mają równe prawa, np. w hiszpańskiej radzie gospodarczej i społecznej.
FI: Finlandia
Fiński Związek Zawodowy jest bardzo silnie powiązany w politycznym współdecydowaniu. Zwłaszcza jeśli chodzi o grupy ekspertów o społeczno-politycznej wiedzy fachowej.
FR: Francja
Na bazie zakładowej Związki Zawodowe uczestniczą w komisjach przedsiębiorstwa (wybrani przedstawiciele wśród zatrudnionych w zakładzie).
Związki Zawodowe mają wpływ w zakresie kształcenia poprzez instytucje parytatywnie (FAFSEA). W rolnictwie istnieją krajowe i regionalne komisje do spraw socjalnych i kulturalnych, obsadzone parytatywnie.
GB: Zjednoczone Królestwo
Na płaszczyźnie zakładowej Związek Zawodowy mają wpływ poprzez Shop Stewarts. (Porównywalne z radą zakładowa lub związkiem zakładowym). W kształceniu zawodowym związki zawodowe są członkiem w funduszu kształcenia i w komisjach egzaminacyjnych (NPTC). W ochronie pracy i zdrowia uczestniczą w ramach AIAC.
TGWU angażuje się w wielu inicjatywach na obszarze wiejskim, np. wiejskie agencje, inicjatywy ochrony wsi i środowiska, celem długotrwałego rozwinięcia gospodarki wiejskiej i lokalnie płatnych miejsc pracy.
GR: Grecja
Brak danych.
HR: Chorwacja
Jeśli zakład zatrudnia ponad 100 pracowników, wymagana jest umowa zbiorowa.
Istnieją zakładowe związki zawodowe, dialog społeczny rozwija się na bazie trójstronnej bardzo wolno.
HU: Węgry
W zakładach z ponad 50 pracownikami musi być wybrana rada zakładowa. W zakładach gdzie pracuje więcej niż 15 ale mniej niż 51 pracobiorców musi być wybrany przedstawiciel zakładu. Przy wyborach zakładowych Związek Zawodowy może wysuwać swoich kandydatów.
W każdym zakładzie, w którym zatrudnia się członków związku zawodowego istniej także organizacja zakładowa.
Poprzez konfederacje – pośrednio – bierzemy udział w pracy komitetu rentowego (Nyugdijbiztositasi Ellenörzö Testület).
Nie ma oddzielnego ubezpieczenia na wypadek bezrobocia. Pracodawca płaci 3 %, pracobiorca 1,5 % płacy brutto do kasy pracobiorcy (Munkaeröpiaci Alap), gdzie finansuje się także system zaopatrywania bezrobotnych. Pośrednio przez konfederację bierzemy udział w administrowaniu kasy pracobiorców.
Związki Zawodowe są reprezentowane w sądach przez przysięgłych.
IE: Irlandia
W Irlandii Shop Stewards odgrywają żywotną rolę między pracobiorcami i przedsiębiorst-wami. Shop Stewards są wybieranymi reprezentantami Związku Zawodowego w miejscu pracy, są wyszkoleni w związkowych instytucjach szkoleniowych.
IS: Islandia
W związku z małą strukturą zakładową nie ma rad zakładowych. Przy programach UE związek może partycypować, np. Leonardo. Partnerstwa na podstawie korporacji UE nie ma.
IT: Włochy
W zakładach Związki Zawodowe są reprezentowane poprzez mężów zaufania (podobnie jak rady zakładowe). W ubezpieczeniach społecznych Związki Zawodowe są reprezentowane w komisjach (Komisja Orientacji i Nadzoru). W radzie nadzorczej INAIL (ubezpieczenie od skutków nieszczęśliwych wypadków) przewodnictwo obejmują Związki Zawodowe. W bilateralnych komisjach Związki Zawodowe mają wpływ na kształcenie zawodowe. Dla dokształcenia istnieje od grudnia 2006 ustawowy fundusz (ForAgri), pracodawcy płacą 0,3 % od wynagrodzenia na niniejszy fundusz. Inny fundusz dla nauki zawodu w rolnictwie istnieje od 6-7 lat (AgriForm).
LT: Litwa
Dialog społeczny w ramach trójpartycyjnego systemu jest punktem ciężkości pracy. Tam omawia się wszystkie ważne społeczno-polityczne pytania. Reprezentowanych jest 5 związkowców, 5 przedstawicieli pracodawców i 5 przedstawicieli państwa.
LU: Luksemburg
Związki Zawodowe są reprezentowane w przedsiębiorstwach poprzez rady zakładowe, mieszane rady zakładowe i rady administracyjne. Na bazie narodowej przedstawiciele Związku Zawodowego znajdują się w ubezpieczeniach społecznych, kasach chorych, izbach zawodowych itd.
Dalszy model w Luxemburga to tzw. „Trójstronne-Rundy”, które składają się z przedstawicieli rządu, pracodawców i Związku Zawodowego.
LV: Lotwa
Uczestnictwo w trójpartycyjnym systemie jest uregulowane w ustawie. Ogółem Związki Zawodowe posiadają 7 miejsc, obok 7 pracodawców- i 7 przedstawicieli państwa. W zakresie socjalnym dwóch przedstawicieli Związku Zawodowego jest reprezentowanych w radzie. Związki Zawodowe są informowane o aktualnych przedsięwzięciach rządu. Aktualnym problemem jest likwidacja „ustawy cukrowej”, co ma duże znaczenie dla miejsc pracy w rolnictwie i przemyśle cukrowym. Tu wysłuchuje się Związki Zawodowe i uczestniczą w negocjacjach o planie socjalnym.
MT: Malta
W systemie trójstronnym.
NL: Niderlandy
Związek Zawodowy w zakresie ubezpieczenia społecznego jest połączony w systemie uczestnictwa, w BHP jedynie w prewencji. Model uczestnictwa podobny jest do Izb w „Stichting für Arbeit”.
NO: Norwegia
W Norwegii istnieje szeroki system udziału Związków Zawodowych. W niektórych przedsiębiorstwach Związki Zawodowe są reprezentowane w zarządzie.
PL: Polska
Biorą udział w pracach Komisji Sejmu i Senatu, w Komisji Trójstronnej, w gremiach ZUS i KRUS. W gremiach doradczych przy Ministrze Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w powiatowych i wojewódzkich radach ds. Zatrudnienia.
Związki Zawodowe, zgodnie z przysługującym prawem, opiniują projekty aktów prawnych dotyczących rolnictwa i spraw pracowniczych.
PT: Portugalia
Specjalistów BHP mozna spotkac tylko w zakladach, które zatrudniaja ponad 50 pracobiorców, których jednak w rolnictwie brak. W wymiarze sprawiedliwosci pracy i spraw socjalnych równiez nie ma mozliwosci doradztwa prawnego dla zwiazkowców. W oswiacie jedynie popiera sie projekty. W partnerskich programach UE Zwiazek Zawodowy ma kontakt poprzez zarzad glówny Zwiazków.
RO: Rumunia
W ramach dialogu społecznego Związki Zawodowe są związane na szczeblu ministerialnym w rolnictwie, gospodarce i sprawach socjalnych, oraz w ubezpieczeniach chorobowych i wypadkowych jak i w szkoleniach.
SE: Szwecja
W Szwecji istnieje szerokie prawo uczestniczenia Związków Zawodowych. W ubezpieczeniu społecznym związki zawodowe są reprezentowane w zarządzie. W zakresie BHP jest specjalny komitet, w którym reprezentowani są również przedstawiciele Związku Zawodowego.
SI: Słowenia
W zakładach Związki Zawodowe są reprezentowane w radach zakładowych, oraz w ubezpieczeniach społecznych w parytetowych gremiach. Współdecydowanie w gospodarce nie jest wyraziste. Polityczne współdecydowanie jest dobrze zabezpieczone. W 2 izbach Parlamentu znajdują się przedstawiciele wszystkich grup społecznych, tak też ze Związków Zawodowych. Druga izba musi opiniować wszelkie projekty ustaw i ma wpływ na postępowanie ustawodawcze. Związek Zawodowy KZI jest reprezentowany poprzez Zarząd Główny.
SK: Słowacja
Zakładowe Związki Zawodowe, Rada pracownicza lub mężowie zaufania; system trójstronny.
TR: Turcja
Istnieją zakładowe związki zawodowe, ale nie ma zakładowych specjalistów BHP. Tureckie Związki Zawodowe mają możliwości udziału w społecznych systemach ubezpieczeniowych i systemie kształcenia. Poprzez zajęcie stanowiska mają wpływ na decyzje polityczne.